Hukuk Sektörünün Yeni Yüzü: Hukuk Teknolojileri (LegalTech) Nedir ve Nasıl Bir Dönüşüm Yaratıyor?

Hukuk teknolojileri (LegalTech), yasal hizmetlerin sunulması ve hukuk endüstrisinin desteklenmesi amacıyla teknoloji ve yazılım kullanımını ifade eden kapsamlı bir alandır. LegalTech, hukuki işler için araştırma, erişim, uygulama ve süreç otomasyonunu en verimli ve basit şekilde kullanmayı hedefler.

Geleneksel olarak yavaş ve evrak yoğun süreçlerle ilişkilendirilen hukuk sektörü, özellikle 2025 itibarıyla dijital dönüşümün merkezine yapay zekâyı (AI) yerleştirmiştir. Küresel LegalTech pazarının 2027 yılına kadar 35,6 milyar dolarlık bir gelire ulaşması beklenirken, teknoloji artık hukuk profesyonellerinin rekabetçi kalması için kritik bir zorunluluk haline gelmiştir.

LegalTech’in Temel Direkleri: Uygulama Alanları ve Teknolojiler

Hukuk teknolojileri, basit ofis yönetim yazılımlarından, karmaşık yapay zekâ destekli karar mekanizmalarına kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Bu dönüşümün merkezinde üç temel teknolojik eğilim bulunmaktadır:

1. Yapay Zekâ, Makine Öğrenimi ve Analitik

Yapay zekâ (AI), hukuk profesyonellerinin çalışma biçiminde devrim yaratmıştır. AI, büyük miktarda veriyi işleyerek hukukçuların araştırmaları daha hızlı ve daha doğru yapmalarına yardımcı olur.

• Hukuki Araştırma ve Analiz: Yapay zekâ destekli araçlar, yasal belgeleri analiz edebilir, yasal araştırma yapabilir ve hatta dava sonuçlarını tahmin edebilir.

• Doğal Dil İşleme (NLP): Bu teknoloji, hukuk dokümanlarını, anlaşmaları ve diğer yasal belgeleri okuyabilir, anlayabilir ve yorumlayabilir. ContractExpress ve HotDocs gibi hizmetler, avukatların belge otomasyonu için uzun yıllardır kullanılmaktadır.

• Öngörücü Analiz (Tahmin Teknolojisi): Geçmiş verilere dayalı olarak gelecekteki sonuçların olasılığını belirlemek için istatistiksel algoritmalar ve makine öğrenimi teknikleri kullanılır. Bu, uyuşmazlığın analizi ve dava stratejisinin belirlenmesi için önemlidir. Hatta Lex Machina gibi araçlar bir hakimin bir önergeyi kabul etme veya reddetme olasılığını tahmin edebilir.

• Belge İncelemesi ve eDiscovery: Yapay zekâ ve makine öğrenimi, özellikle büyük davalarda depolanan elektronik bilgilerin (ESI) tanımlanması, toplanması ve üretilmesi süreci olan elektronik keşifte (eDiscovery) kullanılır.

2. Süreç Otomasyonu ve Yönetim Yazılımları

LegalTech, avukatların zamanını alan rutin ve tekrarlayan işleri ortadan kaldırmayı hedefler.

• Dava ve Ofis Yönetimi: Hukuk firmalarının zaman takibi, faturalama, muhasebe ve faturalandırma gibi günlük operasyonlarını yönetmelerine yardımcı olan yazılımlardır. Clio ve KolayOfis bu alanda öne çıkan örneklerdir.

• Sözleşme Yönetimi: Sözleşmelerin taslağından yürütülmesine kadar yönetilmesini kolaylaştırır. Yapay zekâ, binlerce sözleşme hükmünü analiz edebilir, risklerine göre raporlayabilir ve hatalı ya da eksik hükümleri belirleyerek kullanıcıyı uyarabilir.

• Hukuki İş Akışı (Workflows): Özellikle üretken yapay zekâ (Generative AI) ile birlikte, hukuk firmaları firmalarının ayırt edici özelliklerini yakalamak ve yüksek kaliteli hukuki işler sunmak için özelleştirilebilir iş akışları tasarlayıp devreye almaktadır. Bu, avukatların daha az manuel çaba harcamasına olanak tanır.

3. Blokzincir ve Akıllı Sözleşmeler (Smart Contracts)

Blokzincir teknolojisi, yasal işlemlerin güvenli ve kurcalamaya karşı dayanıklı kayıtlarını oluşturma potansiyeline sahiptir. Bu teknolojiyle gelişen akıllı sözleşmeler, LegalTech'in en yenilikçi alanlarından biridir.

• Tanım ve İşleyiş: Akıllı sözleşme, Nick Szabo tarafından 1990 yılında “dijital formda düzenlenen ve tarafların hangi edimleri ifa edeceğinin belirlendiği bir dizi taahhüt” olarak tanımlanmıştır. Blokzincir üzerinde geliştirilen akıllı sözleşmeler, koşullar (genellikle "eğer-o halde" (if-then) mantığıyla kodlanmış) yerine geldiğinde sözleşme hükümlerinin otomatik olarak ve herhangi bir aracı müdahalesi olmadan yerine getirilmesini sağlar (self-execution).

• Avantajları: Akıllı sözleşmeler, otomasyon sayesinde irade unsurunun uygulanmada bir rol oynamaması nedeniyle, müzakere ve sözleşmenin yerine getirilmesi için gereken avukat ve dava masraflarını ortadan kaldırır. Aracı kurumlara gerek kalmaması işlem maliyetlerini de düşürür.

• Sınırlamalar: Akıllı sözleşmeler yalnızca elektronik edim ve dijital varlıklar için kurulabilir. Ayrıca, akıllı sözleşmeler blokzincire kaydedildikten sonra değiştirilemez, geri alınamaz veya iptal edilemez. Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan şekil şartlarına, özellikle resmi şekle bağlı işlemlerde (tapu satışı gibi) akıllı sözleşmeler ile gerçekleştirilmesine yasal düzenlemeler cevaz vermemektedir.

Türkiye'deki LegalTech Ekosistemi ve Hukuki Uyum Zorunlulukları

Türkiye'de LegalTech, küresel hızın gerisinde kalsa da, UYAP ve e-imza gibi uygulamalarla dijital dönüşüme destek vermektedir. Türk hukuk sisteminde LegalTech uygulamalarının hukuki bir temel üzerinde yükselmesi kritik öneme sahiptir.

LegalTech girişimlerinin Türkiye’de faaliyet gösterirken uyması gereken temel hukuki gereklilikler arasında, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) uyumu öne çıkar.

• KVKK Uyum Yükümlülüğü: Girişimler, kişisel verilerin elde edilmesi sırasında ilgili kişileri aydınlatma metinleriyle bilgilendirmeli ve gereken durumlarda açık rıza almalıdır.

• Veri Güvenliği: Veri sorumlusu, kişisel verilerin korunması için firewall, şifreleme ve log kayıtları gibi teknik tedbirler ile personel eğitimleri gibi idari tedbirleri almakla yükümlüdür.

Türkiye'de Hukuk Teknolojilerinin Öncüsü: Onedocs

Türkiye’deki LegalTech sektöründe, yapay zekâ entegrasyonunu en üst düzeye taşıyan ve hukuk profesyonellerinin iş akışlarını dönüştüren öncü firmalardan biri Onedocs’tur.

Onedocs, hukuk büroları ve kurumsal hukuk departmanları için güvenli ve özelleştirilebilir yapay zekâ destekli bir altyapı sunar. Şirket, standart çözümler yerine, hukuk bürolarını kendi dijital hukuk departmanlarına dönüştüren özel çözümler geliştirmektedir.

Onedocs’u Türkiye LegalTech Alanında Eşsiz Kılan Özellik

Onedocs, Türkiye’de VC (Girişim Sermayesi) destekli ilk ve tek LegalTech girişimidir. Şirket, APY Ventures ve ARZ Portföy'den yatırım almıştır. Bu yatırım güvencesi, Onedocs'un uzun vadeli güvence ve sürdürülebilirlik vadettiği anlamına gelir.

Onedocs’un Öne Çıkan Yapay Zekâ Destekli Hizmetleri

Onedocs, yapay zekâ asistanlarını ve tüm büro operasyonlarını tek bir entegre platformda birleştirerek manuel veri girişini ortadan kaldırmayı hedefler.

1. UYAP ve E-Tebligat Entegrasyonu (Agent): UYAP’a bağlanarak dava ve icra dosyalarının kaydını otomatik oluşturur. PTT UETS üzerinden gelen tebligatları merkezi platforma yükler ve verileri güncel tutar.

2. Özelleştirilebilir Yapay Zekâ (RAG Veritabanları): Yapay zekâ asistanı, kurumun veya avukatın pratik bilgisiyle öğrenir ve buna uyumlu hale getirilir. Kurumsal RAG Veritabanı, avukatın kendi uzmanlık bilgisini ve dokümanlarını rehber alarak mütalaa hazırlamasını sağlar.

3. Otomasyon ve Yönetim: Zaman Takibi Asistanı, zaman girişleri için önerilerde bulunur ve masrafları otomatik işler. Belge otomasyonu, dava özetini ve kronolojisini oluşturur, şablon yönetimini destekler.

4. Güvenlik: Onedocs, banka düzeyinde güvenlik (Bank-level security) sunar ve tüm verilerin tamamen müşteriye ayrılmış güvenli bir alanda saklanmasını garanti eder. Bu, özellikle Türkiye’nin en büyük hukuk büroları ve şirketleri tarafından tercih edilme nedenlerinden biridir.